Nghiên cứu ban đầu cho thấy chỉ có 3 lần phát triển trí não đạt đỉnh trong đời và những gì thiếu sót mang tính bẩm sinh đều có thể nhân lúc này mà bù đắp cho đủ.
Khi một đứa trẻ lớn lên đến một độ tuổi nhất định, sự quan tâm của cha mẹ sẽ được chuyển đổi từ cái ăn, cái mặc, ngủ nghỉ, phương tiện đi lại sang các vấn đề học tập. Cha mẹ thường chú ý đến kết quả học tập của con mình vì tin rằng đó là căn cứ đánh giá thực lực của con và là nền tảng phát triển trí tuệ và định hình sự nghiệp trong tương lai.
Thực tế, trong suốt cuộc đời của trẻ, chỉ có 3 lần phát triển trí não đỉnh cao trong đời và đều tập trung ở giai đoạn thơ ấu. Chính vì vậy các bậc cha mẹ cần phải nắm bắt cơ hội này để bù đắp cho những thiếu sót bẩm sinh của bé.
Vậy lý thuyết về thời kỳ hoàng kim của sự phát triển trí não của một đời người ra đời như thế nào?
Có hai căn cứ:
- Thứ nhất: Các chuyên gia của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ đã phát hiện ra rằng trí tuệ con người chỉ có 3 mốc phát triển đỉnh điểm trong đời thông qua nghiên cứu về sự phát triển não bộ của trẻ em.
- Mặt khác, nghiên cứu của Giáo sư Richard, nhà tâm lý học trẻ em tại Đại học Harvard cho thấy, trong cuộc đời của con người, não bộ có 3 thời kỳ phát triển vàng. Ông cũng khuyến khích cha mẹ hãy nắm bắt 3 cơ hội này để rèn luyện, bồi bổ, giúp trẻ phát huy trí tuệ của mình.
Vậy 3 giai đoạn vàng phát triển trí não trẻ là khi nào?
Giai đoạn vàng 1: 0-3 tuổi
0-3 tuổi là giai đoạn quan trọng nhất đối với sự phát triển trí não của trẻ. Theo số liệu khoa học, sự phát triển trí não của trẻ trước 3 tuổi sẽ đạt 70% đến 80% so với người lớn.
Trẻ ở giai đoạn này chủ yếu phát triển “ngũ quan”: Thính giác, thị giác, khứu giác, vị giác và xúc giác.
Lúc này, ngoài việc đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, ngủ nghỉ đầy đủ, vận động hợp lý, cha mẹ cũng nên sử dụng một số trò chơi để thúc đẩy phát triển khả năng tri giác của trẻ. Chẳng hạn như các trò chơi phát triển thị giác, kích thích khả năng cảm âm.
Ở giai đoạn này, cha mẹ cũng nên chú ý động viên trẻ nhiều hơn thay vì ép trẻ phải vùi đầu vào sách vở. Với những trẻ hay phá tung đồ chơi, quẫy trong vũng nước, đi chân đất… đừng nghĩ là con thích quậy phá mà ép trẻ phải thôi những trò chơi tưởng dây bẩn này. Thực chất đây là biểu hiện của sự khám phá liên tục, một tiền đề quan trọng để phát triển trí não của trẻ nhỏ.
Giai đoạn vàng thứ hai: 4-6 tuổi
Trẻ ở giai đoạn này không còn hài lòng với việc tự nhận thức nữa mà bắt đầu có những bước nhảy vọt trong cách suy nghĩ, sáng tạo, kỹ năng giao tiếp giữa các cá nhân, khả năng phát triển ngôn ngữ, khả năng phối hợp tay mắt.
Thời điểm này, hầu hết trẻ dành thời gian sinh hoạt ở nhà trẻ, nhưng cha mẹ không thể bỏ qua việc giáo dục của gia đình. Cha mẹ có thể nuôi dưỡng sở thích của con cái thông qua việc đọc sách cho con, cùng con chơi thể thao, vẽ tranh và làm các món đồ thủ công mỹ nghệ hoặc tiếp xúc với nhiều loại nhạc cụ khác nhau… Bằng cách này, cha mẹ sẽ sớm khám phá ra khả năng tiềm ẩn của con cái.
Ngoài ra, cha mẹ phải thường xuyên giao tiếp và trao đổi với con nhiều hơn. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ của trẻ mà còn là giai đoạn then chốt để tăng cường mối quan hệ cha mẹ – con cái trước 6 tuổi.
Thời kỳ vàng thứ ba: 7-10 tuổi
Các bé từ 7-10 đã bước vào tiểu học và bắt đầu giai đoạn học tập căng thẳng. Ở giai đoạn này, ngoài việc học hỏi kiến thức văn hóa, phát triển sở thích thì điều quan trọng hơn là sự thức tỉnh ý thức của bản thân. Có thể nói trẻ ở thời điểm này đang chuẩn bị cho giai đoạn trưởng thành tiếp theo.
Cha mẹ không chỉ nên làm tốt công việc hướng dẫn mà còn phải tiếp tục duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái, khuyến khích và hỗ trợ trẻ liên tục tìm tòi, khám phá, giúp trẻ có nhận thức đúng đắn về thế giới.
Lúc này, trẻ cũng đang trong giai đoạn chính để trở thành con người xã hội, sẽ gặp phải những vấn đề như thế này trong quá trình phát triển bản thân và tương tác với người khác, do đó cha mẹ phải hướng dẫn trẻ một cách chính xác.
